Historia ustawy o petycjach
Ustawa o petycjach wypełnia obowiązek ustawowego uregulowania trybu rozpatrywania petycji, o którym mówi art. 63 Konstytucji RP. Zgodnie z nim każdy ma prawo składać petycje, wnioski i skargi do władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej. Uchwalenie takiej ustawy, gwarantującej obywatelom korzystanie z ich konstytucyjnego prawa, od dawna postulowały organizacje pozarządowe, m.in. te uczestniczące w pracach Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi pod przewodnictwem marszałka Senatu Bogdana Borusewicza. Wychodząc naprzeciw tym postulatom, Senat zmienił swój regulamin. Od 1 stycznia 2009 r. petycje zgłaszane do Izby rozpatruje Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Dotyczą one propozycji zmian w obowiązującym prawie lub uchwalenia nowych przepisów. Jak mówił przewodniczący tej komisji senator Michał Seweryński, od tego czasu do komisji napływa coraz więcej petycji zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych. Sprawy, które obywatele wnoszą do Senatu, nie zawsze są petycjami, ale komisja najpierw rozpatruje je pod tym kątem. Dalszy bieg nadaje się tylko tym petycjom, które uzasadniają podjęcie inicjatywy ustawodawczej. Pozostałe petycje są przekazywane właściwym organom.
W ciągu 6 lat Izba rozpatrzyła ponad 120 petycji, a senackie doświadczenia w tym względzie zostały wykorzystane przy uchwalaniu ustawy o petycjach. Nad tą ustawą Senat pracował równolegle z rozpatrywaniem petycji przez komisję praw człowieka. Izba VII kadencji 14 kwietnia 2011 r. podjęła uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu projektu, uwzględniającego także postulaty i uwagi organizacji społecznych kierowanych do Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi. Niestety, w związku z zakończeniem VI kadencji Sejmu nie kontynuowano prac nad tym projektem. W Senacie VIII kadencji 9 stycznia 2013 r. z inicjatywy grupy senatorów został złożony projekt ustawy o petycjach. Zdaniem jednego z jego współautorów, przewodniczącego Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej senatora Mieczysława Augustyna petycje mogą pomóc w przywracaniu zaufania obywateli do władz publicznych. Są też narzędziem łatwiejszym do wykorzystania niż obywatelska inicjatywa ustawodawcza czy referendum. Ustawa to zatem szansa na większą partycypację społeczną w decyzjach podejmowanych przez władze publiczne każdego szczebla. Izba 18 grudnia 2013 r. podjęła uchwałę w sprawie skierowania do Sejmu tego projektu. Wcześniej poświęcono mu wiele posiedzeń komisji praw człowieka i rodziny. Przeprowadzono także wysłuchanie publiczne, w którym wzięli udział przedstawiciele samorządów terytorialnych i organizacji pozarządowych. Wiele ich uwag zostało uwzględnionych w ustawie.
Na podstawie senackiego projektu 11 lipca 2014 r. Sejm uchwalił ustawę o petycjach, 7 sierpnia 2014 r. poparł ją Senat, a 27 sierpnia 2014 r. podpisał prezydent Bronisław Komorowski. Ustawa na stronach senackich