Europetycje

Obywatele polscy, obok petycji do polskich organów władzy publicznej, mogą, podobnie jak inni obywatele Unii Europejskiej, składać również petycje do Parlamentu Europejskiego. Stanowi o tym artykuł 227 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

W traktatowym artykule zapisano: Wszyscy obywatele Unii, jak również wszystkie osoby fizyczne lub prawne mające miejsce zamieszkania lub statutową siedzibę w Państwie Członkowskim, mają prawo kierowania, indywidualnie lub wspólnie z innymi obywatelami lub osobami, petycji do Parlamentu Europejskiego w sprawach objętych zakresem działalności Unii, które dotyczą ich bezpośrednio.

Podobnie, jak w Polsce, prawo do składania petycji przysługuje nie tylko osobom fizycznym, ale także prawnym, na przykład organizacjom pozarządowym czy przedsiębiorcom. Inna jest jednak niż w Polsce forma petycji, bo w Unii może mieć ona formę skargi, wniosku lub komentarza dotyczących stosowania wspólnotowego prawa albo wezwania Parlamentu Europejskiego do przyjęcia stanowiska w sprawie, której dotyczy petycja.

Europetycja musi mieć formę pisemną, może być składana on-line poprzez portal www.petiport.europarl.europa.eu/petitions lub w wersji papierowej pocztą tradycyjną. Musi być podpisana i zawierać imię i nazwisko składającego petycję, narodowość i adres stałego miejsca zamieszkania (w przypadku petycji grupowej –  imię i nazwisko, narodowość oraz adres stałego miejsca zamieszkania osoby składającej petycję lub przynajmniej pierwszego sygnatariusza).  Do petycji można dołączyć załączniki, w tym kopie wszelkich wybranych przez składającego petycję dokumentów potwierdzających. Składający petycję może zastrzec jej poufność. Petycja musi być sporządzona w jednym z 24 języków urzędowych Unii Europejskiej (wśród nich jest również język polski).

Petycje przesyłane są do Przewodniczącego Komisji Petycji w Parlamencie Europejskim. Komisja składa się z obecnie z 34 członków, w tym 4 europarlamentarzystów z Polski. Posiedzenia Komisji Petycji odbywają się co miesiąc, z wyjątkiem sierpnia – miesiąca wakacji parlamentarnych. Jeżeli petycja zostaje uznana za dopuszczalną, to zostaje przez Komisję Petycji skierowana do dalszych prac. Może być to przekazanie petycji do wyjaśnienia Komisji Europejskiej albo do właściwych komisji Parlamentu Europejskiej. Komisja może także sama rozpatrzyć petycję i przedstawić swoje stanowisko pod głosowanie Parlamentu Europejskiego.

Na wspomnianym portalu umieszczane są wszystkie złożone petycje oraz informacje o ich dalszym losie. Na portalu można także poprzeć zgłoszone petycje.

Obecnie dostępnych jest ponad 100 petycji, które można poprzeć. Dotyczą one bardzo różnych spraw, na przykład:

• zakazu rytualnego uboju zwierząt,
• harmonizacji w krajach UE przepisów dotyczących uprawnień wynikających z posiadania karty osoby niepełnosprawnej,
• etykietowania w UE żywności z podziałem na trzy kategorie: niewegetariańską, wegetariańską i wegańską,
• ujednolicenia w krajach członkowskich UE zasad dotyczących pomocy społecznej gwarantujących godziwe standardy życia,
• wprowadzenia zakazu stosowania aluminium w kapsułkach z kawą,
• naruszania przez Polskę prawa europejskiego w zakresie swobody prowadzenia działalności poprzez celowe, prawne utrudnianie prowadzenia różnych rodzajów spółdzielni,
• odrzucenia projektu umowy o wolnym handlu między Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską,
• zniesienia w UE zmiany z czasu letniego na zimowy i odwrotnie,
• zniesienia w UE udzielanych obecnie dopłat dla rolników.

Tomasz Schimanek, ekspert Instytutu Spraw Publicznych