Inauguracja kampanii PETYCJA – TWOJE PRAWO

W dniu 20 maja 2015 r. w Senacie zainaugurowano kampanię informacyjno-edukacyjną PETYCJA – TWOJE PRAWO, przygotowaną przez Kancelarię Senatu wspólnie z Instytutem Spraw Publicznych i Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich. 6 września 2015 r. wchodzi w życie ustawa o petycjach, uchwalona z inicjatywy Senatu, która wypełnia konstytucyjne prawo obywateli do składania petycji do władzy publicznej oraz organizacji i instytucji społecznych wykonujących zadania zlecone z zakresu administracji publicznej. Dotychczas mieli oni ograniczoną możliwość korzystania z tego prawa, ponieważ nie było ustawy określającej sposób składania i tryb rozpatrywania petycji.

Inaugurując kampanię, marszałek Bogdan Borusewicz przypomniał, że kończy ona starania parlamentarzystów i organizacji pozarządowych o uchwalenie ustawy o petycjach. Jest więc kilka miesięcy, by dobrze przygotować obywateli do korzystania z ich konstytucyjnych uprawnień. Zdaniem marszałka Senatu kampania w szczególny sposób wpisuje się w trwającą obecnie dyskusję nad pobudzeniem społecznej aktywności i skutecznym wsłuchiwaniem się w głos obywateli. Składając petycje, nawet indywidualnie, będą mieć szansę bezpośredniego wpływania na proces sprawowania władzy, szybszego i prostszego niż referendum czy obywatelska inicjatywa legislacyjna. Marszałek przypomniał również, że to właśnie Senat w 2009 r., widząc potrzebę uruchomienia instytucji petycji, podjął się ich rozpatrywania. „To doświadczenie, ukazujące ogrom społecznych potrzeb i oczekiwań, daje nam szczególne upoważnienie do udziału w ogólnopolskiej akcji upowszechniającej pożytek z petycyjnego prawa zarówno dla samych obywateli, jak i władz i administracji publicznej. Jeśli chcemy pobudzić społeczną aktywność i przywrócić zaufanie do władzy publicznej, musimy promować mechanizmy, które w realny sposób nam to ułatwią” – powiedział.

Prezes Instytutu Spraw Publiczny Jacek Kucharczyk podkreślił, że inauguracja kampanii petycyjnej jest dla instytutu bardzo ważnym wydarzeniem. Jak mówił, instytut, od lat zajmując się przejrzystością polskiego życia publicznego, dostrzegał ogromny problem braku wpływu obywateli na sprawy publiczne, przejawiający się m.in. w niskiej frekwencji wyborczej. W opinii prezesa Jacka Kucharczyka petycje mogą stanowić mechanizm, który pozwoli przezwyciężyć poczucie obcości obywateli wobec państwa, a nowa ustawa odegra w tym procesie znaczącą rolę. Zaangażowanie Senatu w problematykę petycyjną pokazuje, według prezesa Instytutu Spraw Publicznych, jak ważne miejsce zajmuje Senat w strukturze instytucji państwowych w Polsce, jeśli chodzi o działanie demokracji.

Przewodniczący Komisji Rodziny, Polityki Społecznej i Senioralnej senator Mieczysław Augustyn, jeden ze współautorów senackiego projektu ustawy o petycjach, a jednocześnie wiceprzewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi, w którym zrodził się pomysł jego przygotowania, przypomniał, że ustawę udało się uchwalić dopiero za 5. podejściem. To pokazuje, że przekonanie o tym, iż obywatelom warto zaufać, a ich zaangażowanie stanowi wartość pożądaną, niełatwo torowało sobie drogę. Zdaniem senatora warto jednak stawiać na jakość w życiu publicznym. Daje to podstawę, by wierzyć, że uda nam się przekonać do petycji dużą grupę obywateli i utwierdzić ich w przekonaniu, że wszystko będzie się działo niejako na ich oczach, bo takie zasady rozpatrywania petycji przewiduje właśnie ustawa. Kampania jest także okazją do wciągnięcia w sprawy publiczne młodych ludzi. Senator podkreślił także, że po raz pierwszy mamy do czynienia z kampanią, która staruje na wiele miesięcy przed wejściem w życie ustawy.

Przewodniczący Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji senator Michał Seweryński przypomniał, że Senat dużo wcześniej, w 2009 r., rozpoczął rozpatrywanie petycji, podchodząc do tego zadania rzetelnie, cierpliwie, odpowiedzialnie i z pełną powagą. Oczywiście, nie każde rozpatrzenie petycji kończyło się projektem ustawy realizującym zawarty w niej postulat. Ludzie mają jednak prawo pisać o swoich problemach i bólach. Jak stwierdził senator, sam fakt, że wszystkie petycje będą rozpatrywane, jest dowodem na działanie demokracji.

Chcąc przygotować obywateli do korzystania z przysługującego im prawa do petycji Kancelaria Senatu wspólnie z Instytutem Spraw Publicznych oraz Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich jako instytucją partnerską wzięły na siebie obowiązek przeprowadzenia kampanii PETYCJA – TWOJE PRAWO. Przewiduje się, że potrwa ona do końca listopada 2016 r. i przybliży wiedzę na temat możliwości, które daje obywatelom ustawa o petycjach. Chodzi także o poinformowanie zarówno władz i administracji publicznej, w szczególności samorządów terytorialnych, jak i organizacji pozarządowych o zasadach, na jakich – zgodnie z tą ustawą – będą składane i rozpatrywane petycje.

Kampania ma charakter otwarty. Do udziału w niej zaproszono wszystkich, którym zależy na szerokim udziale obywateli i różnego rodzaju organizacji społecznych czy pozarządowych w życiu naszego kraju, na braniu spraw w swoje ręce i wpływaniu na podejmowanie przez władze publiczne decyzji. Do tej pory do koalicji promującej petycje przystąpiły: Centrum Edukacji Obywatelskiej, Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, Podkarpackie Centrum Edukacji Prawnej oraz portal zmieńmy.to. Patronat medialny nad kampanią PETYCJA – TWOJE PRAWO objęły TVP INFO i Informacyjna Agencja Radiowa. Partnerem jest również Stowarzyszenie Polskich Mediów.

Na potrzeby kampanii uruchomiono specjalnie stronę internetową www.petycje.edu.pl i przygotowano szereg materiałów informacyjnych.